Os novos professoros

Na een dag bijkomen van de toch wel erg lange vlucht, het kleine tijdsverschil en wennen aan de warme en vooral vochtige klimaat, moeten we nu toch echt aan het werk. De dag begint met een rit naar de favelas, vol scherpe bochten en zeer steile hellingen. Het feit dat we met vijf mensen in een Ford Ka gepropt zitten voert de spanning nog wat op. We bezoeken vandaag Nossa Casa. Dit is een unit van Corpo Cidadao (Corpo Cidadao is de educatieve afdeling van het Braziliaanse dansgezelschap Grupo Corpo uit Belo Horizonte) waar kinderen uit de favelas een ochtend of een middag welkom zijn om bezig te zijn met verschillende disciplines van kunst. De eerste kinderen, allemaal tusen 6 en 9 jaar oud, staan al klaar voor de poort en bekijken ons met zeer nieuwsgierige blikken. 'Os novos professoros' fluisteren de kinderen tegen elkaar. Het eerste wat opvalt is de poort waarmee Nossa Casa afgesloten wordt: er kan van buitenaf niemand naar binnen, tenzij iemand de deur van binnenuit voor je opent. Er wordt op deze manier een veilige omgeving gecreëerd waar de kinderen niet afgeleid worden door het dagelijks leven.


De kinderen worden in een kring geplaatst en de docentes van Corpo Cidadao stellen ons voor. Vervolgens stellen wij voor een korte workshop met de kinderen te doen, waarmee we een hoop vrienden scoren: de kinderen willen heel graag dansen met de gasten uit Nederland! We doen een lekkere actieve warming-up eneen korte maar krachtige workshop. De kinderen zijn muisstil wanneer wij uitleg geven, ook al verstaan ze geen woord Engels. Na deze spontane actie gaan de kinderen in drie groepen aan het werk. Ze werken aan dans, muziek of beeldende kunst. Onze taak deze eerste dag: neem zoveel mogelijk informatie en indrukken in je op. We dompelen ons onder in de workshops en zien prachtige dingen gebeuren. Als dans docent wordt je spontaan jaloers op de Braziliaanse docenten, want deze kinderen bewegen van nature veel vrijer en makkelijker dan onze Hollandse kinderen. Je merkt dat de kinderen voor alle docenten veel ontzag hebben, ze hangen aan hun lippen als ze aan het woord zijn of wachten geduldig in een kring totdat de activiteit kan gaan beginnen.

In de lunchpauze ontmoeten we Miriam Pederneiras, directeur van Gruppo Corpo en oprichtster van Corpo Cidadao. Zij is de vrouw die ooit de droom had kansarme kinderen uit sloppenwijken een gelukkig vooruitzicht te bieden, een plek waar ze veilig kunnen zijn, zichzelf kunnen ontwikkelen en daarmee hun kansen in het leven kunnen vergroten. Het middagprogramma is gelijk aan dat van de ochtend, echter wordt nu met wat oudere kinderen gewerkt. De jongste is 8 jaar, de oudsten zijn al 12. We vinden tussen alle observaties van de methodieken van de Braziliaanse docenten een momentje om met Miriam rond de tafel te zitten en wat vragen te stellen. Miriam is het brein en de motor achter Corpo Cidadao en heeft daarmee een zware last op haar schouders. Voor haar staat echter het belang van de kinderen voorop: zij wil kinderen uit favelas een kans geven om te ontsnappen aan het dagelijkse leven en een plek bieden waar ze, door middel van verschillende kunstdisciplines, kunnen werken aan zelfvertrouwen, zelfstandigheid, omgangsvormen en hun talenten. Tevens krijgen we de kans om een aantal van de kinderen vragen te stellen over hun leven; Miriam vertaalt onze vragen en hun antwoorden.

Aan het eind van de dag rijden we terug naar het centrum, alle nieuwe ervaringen en indrukken nog vers in je gedachten. Vandaag was een inspirerende en leerzame dag die smaakt naar meer. Eerlijk gezegd kan ik niet wachten ook de docenten van Corpo Cidadao te kunnen bestormen met alle vragen die vandaag omhoog geborreld zijn. In de ogen van de kinderen zie je een verandering wanneer ze aan de slag zijn met dans,
muziek of beeldende kunst. Ze genieten, hebben aandacht en respect voor de docenten en voor elkaar. Ze lijken te groeien zodra ze zichzelf mogen presenteren, in welke discipline dan ook. Kortom: op naar de volgende dag in de favelas van Belo Horizonte.

Atenciosamente, Lobke van der Sanden